10 Milieu & groene leefomgeving
 >  Groene leefomgeving - Pionierssituaties & conditionerende werkzaamheden
Introductie

In deze toolbox meeting besteden we aandacht aan het risico dat een pionierssituaties kan ontstaan, waardoor pionierssoorten als Rugstreeppad en Oeverzwaluwen zich op het werk vestigen. Maar ook kunnen door conditioneringswerkzaamheden (baggeren en dempen, verleggen K&L, sonderingen, sloopwerkzaamheden, bouwverlichting voor nachtwerk en eventueel archeologische werkzaamheden) flora en fauna verstoord worden. Het grote probleem van deze werkzaamheden is dat er dan nog geen goedgekeurd en geaccepteerd Ecologisch Werkprotocol aanwezig is. Te allen tijde is het noodzakelijk dat de Wet natuurbescherming niet overtreden wordt.

Onder conditionerende werkzaamheden vallen ook struiken verwijderen en bomen kappen. Samen met sloopwerkzaamheden kan dit leiden tot vernietiging van vaste rust- en voortplantingsplaatsen van Gierzwaluw, Huismus en meerdere soorten vleermuizen. Op de grotere werken is dit vrijwel altijd onder controle door voldoende natuuronderzoeken.

Het zijn de “kleinere” werken die door kleinere uitvoeringsorganisaties worden opgepakt waar meerdere rollen bij eenzelfde functionaris liggen.

Discussie > Bespreek het met je collega’s!

Zijn volgende soorten mogelijk aanwezig op het werk?

  • Vleermuizen?
  • Gierzwaluw?
  • Huismus?

Is er sprake van enige natuurwaarde van het te dempen of uit te baggeren watergang?

Vleermuis
Gierzwaluw
Risico's > Wat kan er gebeuren?

Door het achterlaten van het werk met geschikte pionierssituaties (door onze werkzaamheden) of door het gewoon maar starten van het werk(je) vergeten wordt dat er beschermde soorten op het werk kunnen zitten. Alleen al het niet in acht nemen van de Zorgplicht art 1.11 Wet natuurbescherming kan leiden tot stillegging van het werk.

  • Discussie met Handhaving (die je meestal verliest)
    • Je kunt (onbedoeld) verkeerde antwoorden geven
  • Wanneer is sprake van een economisch delict?
  • Wanneer is sprake van een misdrijf?
  • Wanneer is sprake van opzet?
  • Stillegging van het werk
Maatregelen > Wat moet je doen?

Ecologische veldschouw uitvoeren voor aanvang van het werk. Is er een toolbox ecologie gehouden voor uitvoerend personeel én personeel van onderaannemers, denk ook aan wijzigingen in het uitvoerende personeel gedurende het project.

  • Wordt er een Ecologisch Logboek bijgehouden? (het bewijs dat we aantoonbaar de Wnb inclusief Zorgplicht art. 1.11 Wnb naleven)

Is er een verslag van de ecologische veldschouw aanwezig op het werk? Of een ecologische vrijgave met eventuele voorwaarden waaronder de werkzaamheden uitgevoerd dienen te worden?

Waarschuw de ecoloog of omgevingsmanager op het werk. Wanneer deze niet bekend is meld dan de geconstateerde soort bij de uitvoerder, die zorgt dan dat er de juiste persoon (ecoloog) op het project aangehaakt wordt.

  • Ga niet verder op die plek waardoor de schade aan de natuurwaarde nog groter wordt
  • Maak een foto van de situatie en eventueel aantekeningen die in het Ecologisch Logboek opgenomen kunnen worden

Wanneer je iets niet weet, vraag altijd na (natuur beschermen doen we samen!)

Tips > Voor meer informatie
  • Melden als iets fout is gegaan en de fout herstellen is sterker dan “het onder de pet houden”
  • Help mee met het bijhouden van het Ecologisch Logboek (dit is aantoonbaarheid van het naleven van de Wnb en ingeval van een rechtszaak een sterk bewijs dat we als Heijmans weten dat de Wet natuurbescherming geen richtlijn is waarvan afgeweken kan worden)
  • Meld het als je een bijzondere waarneming doet en vraag zo nodig hulp bij het determineren van de soort (illustreert dat we natuur serieus nemen)
  • Meld het als er niet conform de Wnb wordt gewerkt en spreek degene hier op aan
  • Vraag bij twijfel hulp per telefoon of email. Email is een tweede optie omdat dit kan betekenen dat er een langere tijd overheen gaat voordat er actie komt die nodig is om de eventuele schade verder te laten groeien.
  • Werken in donker met bouwverlichting is voor veel nacht actieve dieren een verstoring van hun functionele leefomgeving
  • Baggeren en dempen van watergangen is voor vissen een verstoring van hun functionele leefomgeving
  • Amfibieën leven van het voorjaar tot na de zomer in water en gaan in het najaar op het land naar hogere drogere stukken om te overwinteren
  • Slopen van gebouwen kan betekenen dat huismussen, gierzwaluwen, steenmarters en/of vleermuizen verstoord worden
  • Benaderen van de betrokken ecoloog of via ecologie@heijmans.nl

Scan de volgende code met de app om deze toolbox te bekijken.